Ziemia Grybowska Ziemia Grybowska
  • Wstęp
    • Położenie
    • Przyroda
    • O historii
    • Dziedzictwo kultury
    • Bogactwo tradycji
    • Centrum Sportów Zimowych
  • Szlaki samochodowe
    • Szlak Architektury Drewnianej
      • Szlak Architektury Drewnianej – pogórze
      • Szlak Architektury Drewnianej – Beskid Niski
    • Śladami Wielkiej Wojny
      • Śladami Wielkiej Wojny – 1914
      • Śladami Wielkiej Wojny – 1914/1915
  • Szlaki piesze
    • Szlak zielony im. Wincentego Pola
    • Szlak zielony Grybów – Jaworze
    • Szlak niebieski i czarny Grybów – Klimkówka
    • Szlak niebieski Ptaszkowa – Nowy Sącz PKP
    • Szlak niebieski Ptaszkowa – Krynica-Zdrój
    • Szlak żółty Nowy Sącz – Gorlice
  • Spacery
    • Grybów – wokół rynku
    • Spacer na Wojciechową Górę
    • Spacer wokół Chełmu
    • Spacer na Jaworze
  • Okrężny Szlak Rowerowy Ziemia Grybowska
    • Okrężny Szlak Rowerowy – Góry Grybowskie
    • Okrężny Szlak Rowerowy – dolina Białej i pogórze
    • Noclegi na trasie
    • 1. Wokół Jaworza
    • 2. W dolinie Mostyszy
    • 3. Pomiędzy Białą a Chełmem
    • 4. Pod Maślaną Górą
    • 5. W dolinie Białej i na pogórzu
    • 6. Przez Rosochatkę w Góry Grybowskie
    • 7. Ptaszkowa – Jaworze
  • Dalsze okolice
    • Wokół Jeziora Rożnowskiego
    • Przez pogórze
    • Kraina Ropy
    • Beskid Sądecki – dolina Kamienicy
    • Spacerem przez Nowy Sącz
    • Miasteczko Galicyjskie i skansen
    • Spacerem przez Krynicę-Zdrój
  • Ścieżki GPS
© Copyright 2023 Ziemia Grybowska
  • Wstęp
    • Położenie
    • Przyroda
    • O historii
    • Dziedzictwo kultury
    • Bogactwo tradycji
    • Centrum Sportów Zimowych
  • Szlaki samochodowe
    • Szlak Architektury Drewnianej
      • Szlak Architektury Drewnianej – pogórze
      • Szlak Architektury Drewnianej – Beskid Niski
    • Śladami Wielkiej Wojny
      • Śladami Wielkiej Wojny – 1914
      • Śladami Wielkiej Wojny – 1914/1915
  • Szlaki piesze
    • Szlak zielony im. Wincentego Pola
    • Szlak zielony Grybów – Jaworze
    • Szlak niebieski i czarny Grybów – Klimkówka
    • Szlak niebieski Ptaszkowa – Nowy Sącz PKP
    • Szlak niebieski Ptaszkowa – Krynica-Zdrój
    • Szlak żółty Nowy Sącz – Gorlice
  • Spacery
    • Grybów – wokół rynku
    • Spacer na Wojciechową Górę
    • Spacer wokół Chełmu
    • Spacer na Jaworze
  • Okrężny Szlak Rowerowy Ziemia Grybowska
    • Okrężny Szlak Rowerowy – Góry Grybowskie
    • Okrężny Szlak Rowerowy – dolina Białej i pogórze
    • Noclegi na trasie
    • 1. Wokół Jaworza
    • 2. W dolinie Mostyszy
    • 3. Pomiędzy Białą a Chełmem
    • 4. Pod Maślaną Górą
    • 5. W dolinie Białej i na pogórzu
    • 6. Przez Rosochatkę w Góry Grybowskie
    • 7. Ptaszkowa – Jaworze
  • Dalsze okolice
    • Wokół Jeziora Rożnowskiego
    • Przez pogórze
    • Kraina Ropy
    • Beskid Sądecki – dolina Kamienicy
    • Spacerem przez Nowy Sącz
    • Miasteczko Galicyjskie i skansen
    • Spacerem przez Krynicę-Zdrój
  • Ścieżki GPS

Przyroda

Ziemia Grybowska to obszar, na którym graniczą ze sobą dwa zupełnie odmienne krajobrazy. Tu łagodne wzniesienia rolniczych Pogórzy Rożnowskiego i Ciężkowickiego przechodzą ku południowi w lesiste długie grzbiety gór Beskidu Niskiego. Obydwie te krainy najlepiej widać ze świetnie usytuowanej wieży widokowej na Jaworzu, około 8 kilometrów na południe od Grybowa. Spina je ze sobą łagodnie meandrująca dolina Białej.

Rozległy masyw Jaworza rzuca się w oczy podróżnym wysiadającym z pociągu w Grybowie. Czasem już we wrześniu jego szczyt bieleje śniegiem. To najwyższe wzniesienie otaczających bezpośrednio Grybów gór, zwanych często Górami Grybowskimi. Ich urozmaicona rzeźba jest pochodną budowy geologicznej – zróżnicowanej i  wymiarze przestrzennym nie do końca jasnej.

Za wyraźny próg morfologiczny wznoszących się nad pogórzem Gór Grybowskich odpowiada styk bardziej miękkich utworów płaszczowiny śląskiej na północy i twardszych utworów płaszczowiny magurskiej nasuwającej się od południa. Na to nakłada się złożona tektonika fałdowa ze strukturami w postaci antyklin, synklin, okien tektonicznych i dużych stref uskokowych. Szczególnego znaczenia w geologii nabrały utwory paleogenu opisane w wielu oknach i pół-oknach tektonicznych pomiędzy doliną Białej a doliną Ropy – pod nazwą „jednostki grybowskiej”.

Badania geologiczne w rejonie Grybowa prowadzone były już w końcu XIX wieku z nadzieją na znalezienie ropy naftowej dalej na zachód, niż w sąsiedniej Ropie, gdzie była intensywnie eksploatowana. Nadzieje te spełniły się jedynie w niewielkim zakresie, mała kopalnia ropy naftowej istniała pod Rosochatką w Starej Wsi do lat czterdziestych ubiegłego wieku.

Cechą gór fliszowych zbudowanych z naprzemianległych warstw łupków i piaskowców jest istniejąca do dziś skłonność do uaktywniania się powierzchniowych ruchów masowych. Również w okolicach Grybowa wiele jest czynnych osuwisk zagrażających drogom i domom. Jednym z największych w polskich Karpatach, a na pewno najwcześniej dokładnie przestudiowanym, jest osuwisko na zachodnich stokach Maślanej Góry, które utworzyło leśne jeziorko – Morskie Oko.

Jaworze (882 m n.p.m.), Chełm (779 m n.p.m.), Maślana Góra (753 m n.p.m.) – to najwyższe wzniesienia, a jednocześnie największe kompleksy leśne ziemi grybowskiej. Są to lasy mieszane, gdzie rosną buki, jawory, graby, świerki i jodły, a także sosny i modrzewie.

W takich lasach żyją wilki, rysie, żbiki i lisy oraz sarny, jelenie i dziki. Turysta ma największe szanse natknięcia się na sarny, a także na występujące w dorzeczu Białej okazy bociana czarnego. Stosunkowo łatwo też o spotkanie z imponującym borowikiem, nie mówiąc o podgrzybkach. Znający tutejsze lasy mieszkańcy okolic przynoszą niewidziane już gdzie indziej od dawna rydze.

Istotnym elementem krajobrazu i przyrody Ziemi Grybowskiej jest dolina rzeki Białej ze spienionym często nurtem. Rzeka ma źródła na stokach Lackowej pod karpacką granią i z ponad stukilometrową długością stanowi drugi po Popradzie prawostronny dopływ Dunajca, do którego wpada zaraz za Tarnowem. Biała w okolicach Grybowa to typowa rzeka górska z szybkimi i wielkimi wezbraniami w okresie intensywnych letnich opadów i długimi okresami stanów niskich, podczas których odsłaniają się w jej korycie białe ławice otoczaków.

Była kiedyś atrakcyjnym akwenem wędkarskim. Do dzisiaj można łowić w niej klenie i pstrągi, brzany i  lipienie. W ostatnich latach sporymi nakładami przywraca się drożność korytarza ekologicznego doliny Białej – między innymi przez modernizację betonowych progów w jej korycie oraz ponownie wprowadzanie do rzeki łososi.

Ilość dni słonecznych w ciągu roku jest na tym obszarze jedną z najwyższych w kraju, podobnie jak temperatury w  lecie, co stanowi dodatkową zachętę do poznawania piękna tutejszej przyrody i krajobrazu – szczególnie latem.

p1170464

© Copyright 2023 Ziemia Grybowska / Powered by WordPress