Kraina Ropy

Grybów, Szymbark [1] Gorlice [2] Sękowa [3] Magura Małastowska [4]
Uście Gorlickie [5] Klimkówka [6] Ropa [7]
wycieczka samochodowa, długość trasy – 66 km, czas przejazdu: 1,5 godziny,
drogi krajowe, wojewódzkie i drogi lokalne o dobrej nawierzchni

Całodniowa wycieczka na pogranicze Małopolski i Podkarpacia daje możliwość zobaczenia pamiątek po dawnym przemyśle naftowym Galicji, miejsc związanych z Bitwą Gorlicką oraz drewnianych kościołów i cerkwi – również tych wpisanych na listę UNESCO. W drodze powrotnej trasa prowadzi nad malowniczym Jeziorem Klimkowskim zanurzonym w głębokiej dolinie i otoczonym lasami.

1. Pierwsza część wycieczki to przejazd drogą nr 28 od Grybowa w kierunku wschodnim, do Szymbarku nad Ropą. Była tu kiedyś średniowieczna rezydencja polskiego rodu rycerskiego Gładyszów herbu Gryf, po których piękną pamiątką jest dwór obronny nad doliną Ropy. Ma tu również siedzibę interesujący skansen, prezentujący wiejskie budownictwo drewniane okolic Pogórza Gorlickiego oraz stylowy dwór mieszczański. Ozdobą miejscowości jest dodatkowo piękny stary kościółek drewniany.

Z Szymbarku do Gorlic droga nr 28 biegnie doliną Ropy. W mieście należy skierować się w stronę rynku i zaparkować na przykład na ulicy Wróblewskiego. Tu zobaczyć można w Dworze Karwacjanów galerię sztuki oraz piękną XIX wieczną neorenesansową bazylikę.

2. Gorlice to miasto o długiej historii jednak jej najbardziej znane karty dotyczą końca XIX wieku, kiedy stało się kolebką przemysłu naftowego, oraz początku wieku XX, kiedy zniszczone zostało dotkliwie podczas Bitwy Gorlickiej w 1915 roku. Wiele dowiedzieć się można o Gorlicach w Pawilonie Historii Miasta obok XIX wiecznego ratusza, w którego budynku Ignacy Łukasiewicz, wynalazca lampy naftowej, miał swoją aptekę.

Przy ulicy Lipowej w Gorlicach znajduje się Skansen Przemysłu Naftowego „Magdalena”, gdzie zapoznać się można z techniką wydobywania ropy naftowej w tych okolicach, na Górze Cmentarnej zaś nad miastem, jeden z najbardziej znanych cmentarzy wojennych powstałych po Bitwie Gorlickiej – cmentarz nr 91.

3. Z Gorlic trasa kieruje się drogą nr 77 na południe w stronę wzniesień Magury Małastowskiej mijając Sękową gdzie koniecznie zobaczyć trzeba jeden z najcenniejszych zabytków architektury drewnianej Małopolski – kościół z XVI wieku, wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego UNESCO. Na liście tej znajduje się również, położona niedaleko w bocznej dolinie, XVII-wieczna cerkiew w Owczarach.

4. Kolejny cmentarz związany z Bitwą Gorlicką znajduje się na Przełęczy Małastowskiej, do której droga nr 77 wspina się serpentynami przez las. To cmentarz wojenny nr 60 z grobami 174 żołnierzy armii austriackiej. Powstał na otwartej przestrzeni i oryginalny pomnik – ołtarz, zbudowany z masywnych bali i belek, widoczny był wysoko na wzniesieniu z dalekich okolic. Obecnie cmentarz otacza gęsty las. Będąc na przełęczy odwiedzić można krótkim spacerem nieodległe schronisko na Magurze Małastowskiej.

5. Jadąc dalej należy w Gładyszowie skręcić w prawo i jechać na zachód pomiędzy łagodnymi skłonami Beskidu Niskiego mijając Smerekowiec i Kwiatoń, by dotrzeć do Uścia Gorlickiego. To dawna pasterska kraina Łemków z zachowanymi drewnianymi cerkiewkami i widocznymi jeszcze czasem tradycyjnymi chyżami. Wieś Uście Gorlickie – dawniej Uście Ruskie, założona przez ród rycerski Gładyszów w XV wieku, już w roku 1512 przeszła na prawo wołoskie. Prowadzi tędy doliną Ropy droga do uzdrowiska Wysowa.

Ku południowi Ropa rozlewa się w Jezioro Klimkowskie, wzdłuż, którego biegnie droga powrotna. Z wysokiego zbocza ukazuje się raz po raz widok jeziora po prawej. Sztuczny zbiornik wodny na Ropie, utworzony został w roku 1994 po zamknięciu jej doliny w najwęższym miejscu zaporą betonową o wysokości 34 metrów i rozpiętości korony 210 metrów. Zachodnie brzegi zalewu stanowią łagodnie opadające w stronę wody łąki – tu stopniowo powstają plaże i ośrodki rekreacyjne. Niezbyt wielki, ale wyjątkowo piękny zalew daje możliwości uprawiania żeglarstwa i windsurfingu w malowniczej scenerii.

Przed zalaniem doliny ze wsią Klimkówka wodą jeziora stara cerkiew została zburzona, z wykorzystaniem materiałów po jej rozbiórce wybudowano kościół na wzniesieniu ponad jeziorem, do którego przeniesiono ikonostas. Sprzed kościoła rozciąga się głęboka perspektywa doliny z wypełniającym ją jeziorem i zamykającymi horyzont górami na południu.

6. Tu warto się zatrzymać, by zrobić zdjęcia doliny z jeziorem. Stąd można dojść spacerem na koronę zapory, by zyskać jeszcze inną perspektywę. Sztuczne jezioro w malowniczym otoczeniu „Pienin Gorlickich” stanowiło scenerię ujęć przedstawiających Dniepr w filmie „Ogniem i mieczem”.

7. Z Klimkówki blisko jest już do Ropy, w której zamyka się pętla trasy. Wieś Ropa ma bogatą tradycję przemysłową, w końcu XVIII wieku istniała tu fabryka „skór angielskich” zaś w następnym stuleciu powstała rafineria ropy naftowej, korzystająca z lokalnych kopalni. Okoliczne wzgórza pokryte były konstrukcjami wież wiertniczych. Pamiątką z tamtych czasów jest dwór Siemieńskich i ufundowany przez nich kościół – częściowo murowany, a częściowo drewniany.

Z Ropy pozostaje powrót na zachód drogą nr 28 – z widokami kotliny Grybowa z Ropskiej Góry po drodze.