Grybów – wokół rynku

Spacerem wokół grybowskiego rynku
czas przejścia – ok. 1 godziny.

Nietypowy, bo pochyły grybowski rynek odznacza się harmonią zabudowy, a jego trzy pierzeje tworzą kamienice zbudowane pomiędzy XVIII a XIX wiekiem. Tu w rynku znajduje się większość sklepów, bank, liceum i siedziba Urzędu Miasta.

Jego układ urbanistyczny zachowuje swój oryginalny, średniowieczny plan, a pod kamienicami z dziewiętnastego wieku znajdują się relikty starej zabudowy – sklepione piwnice na wino przywożone niegdyś z Węgier. W końcu siedemnastego wieku Grybów stanowił bowiem główny na Pogórzu ośrodek handlu winem, składując go więcej niż Biecz, Gorlice czy Nowy Sącz.

1. Wysoki budynek, w którym mieści się Liceum Ogólnokształcące im. Artura Grottgera, to jeden z okazalszych domów w mieście. Przed wojną miał tu swą siedzibę magistrat, który zajmował pomieszczenia na parterze, podczas gdy na pierwszym i drugim piętrze mieściło się gimnazjum koedukacyjne.

2. W pierwszej połowie XIX wieku na wschodniej pierzei rynku stanął dwór murowany, wzniesiony przez ówczesnych właścicieli okolicznych dóbr, rodziny Hoschów. Dwór otoczony jest zielenią, a z jego tarasowych ogrodów, wysoko ponad Białą, otwiera się widok na południe, w kierunku odległej Lackowej. Ma tu siedzibę Dom Opieki.

3. W drugiej części wschodniej pierzei, na początku wieku XX, wzniesiono z czerwonej cegły strzelisty neogotycki kościół pw. św. Katarzyny, od niedawna posiadający tytuł bazyliki mniejszej. Jego charakterystyczna wieża z ganeczkami, stała się dobrze rozpoznawalnym symbolem miasta.

Z wysokiej wieży kościelnej niezwykle wygląda perspektywa rynku, kamienic i wznoszących się w oddali gór. W maju każdego dnia, z wieży niosą się na całą okolicę dźwięki pieśni maryjnych odgrywanych na trąbce.

4. Budynek starej plebanii w Grybowie położony nad Białą mieści Muzeum Parafialne, opisane na stronie 28.

5. Wracając z Muzeum na rynek, warto zejść na most na Białej i spojrzeć na dwa charakterystyczne elementy tutejszego krajobrazu: wysoki wiadukt kolejowy z zawieszonymi stalowymi łukami przęseł, oraz wzmocnioną murem skarpę nad Białą, w miejscu, gdzie niegdyś stał dwór starosty, a teraz góruje nad rzeką zespół dworski Hoschów, użytkowany jako Dom Opieki „Caritas”.

6. Kierując się z rynku na zachód, idąc w górę najpierw ulicą Kazimierza Wielkiego, a potem Cmentarną, dojść można do cmentarza wojennego nr 130, gdzie znajdują się mogiły 721 żołnierzy c.k. armii austro-węgierskiej, niemieckiej i rosyjskiej poległych w latach 1914-1915.

7. W pobliskiej siedzibie Urzędu Gminy Grybów uzyskać można informacje turystyczne na temat Ziemi Grybowskiej.