Szlak zielony Grybów – Jaworze

Grybów [1] Modynianka [2] Jaworze [3]
długość trasy – 9 km, chodnik, drogi lokalne, polne i leśne,
czas przejścia – 2:17 godziny,
podejścia – 554 m, zejścia – 6 m

Celem tej całodniowej wycieczki na wysokie pasmo Jaworza jest wieża widokowa, z której rozciąga się wokół niepowtarzalny widok pofalowanego pogórza oraz coraz dalszych pasm górskich: Beskidu Niskiego, Beskidu Sądeckiego, a nawet Tatr. Ze szczytu Jaworza wracać można tą samą drogą do Grybowa – albo szlakiem niebieskim przez Postawne przejść całym długim grzbietem Jaworza i zejść do Ptaszkowej z zabytkowym kościołem drewnianym – aby stąd pociągiem wrócić do Grybowa, podziwiając malownicze widoki z serpentyn wokół Kozińca.

Trasa tego szlaku zaczyna się przy dworcu kolejowym w Grybowie i prowadzi krótko ulicą Kolejową, chwilkę Grunwaldzką i dalej boczną uliczką Parkową z wieloma ciekawymi pamiątkami XIX-wiecznej zabudowy miasta. Następnie kieruje się w lewo przez park, by dotrzeć do ulicy Kościuszki, którą skręca w lewo pod wiadukt kolejowy. Za wiaduktem szlak skręca w prawo w wąską dróżkę asfaltową przecinającą osiedle Równie.

Jeszcze raz skręcając w prawo, dociera do ulicy Artura Grottgera, którą droga wojewódzka nr 981 opuszcza Grybów, kierując się na Krynicę-Zdrój. Wzdłuż tej ruchliwej drogi szlak biegnie na południe przez następne 1 500 metrów. Iść można początkowo chodnikiem, a potem jej skrajem.

Droga wije się łagodnie dnem doliny Białej wśród zabudowy Białej Niżnej, raz bliżej, a raz dalej od rzeki. Za niewielkim sklepikiem ABC po lewej, przy drewnianym krzyżu, szlak opuszcza drogę i skręca w prawo, kierując się w pola nad wsią. Tu szeroko otwiera się niebo. Po przeciwnej stronie doliny widać wzniesienie i szczytową kopułę góry Chełm, a blisko wśród pól małą kapliczkę.

Szlak skręca w lewo, w inną drogę gruntową, która łagodnie wznosi się grzbietem pomiędzy dwoma potokami i wchodzi w las. Przez rozległą polanę otwiera się widok na Koziniec, czasem można usłyszeć i dostrzec jadący wokół góry pociąg. Po wyjściu z lasu otwiera się widok na zachód, na Ptaszkową leżącą u stóp długiego pokrytego lasem grzbietu Jaworza.

Teraz następuje długi odcinek trasy z odkrytym od zachodu grzbietem. Droga najpierw gruntowa, a potem betonowa, wije się łagodnie wzdłuż krawędzi lasu, przez który czasem otwierają się widokowe okna w kierunku doliny Białej i Chełmu, natomiast po prawej zmienia się perspektywa coraz bliższego Jaworza i rozległych lasów w dolinie Pławianki poniżej drogi.

Droga mija wznoszący się po lewej szczyt Modynianki. Kolejna odsłona krajobrazu czeka w obniżeniu grzbietu pomiędzy Modynianką a Jaworzem. Za plecami zostaje widok ciemnego leśnego pustkowia i dalekiej wieży kościoła w Ptaszkowej, a na wprost pojawia się rozświetlona perspektywa pastwisk i rzadkich lesistych kopek Beskidu Niskiego. To wyjątkowo malowniczy widok.

Tu warto odpocząć na skraju sosnowego zagajnika przy małej kapliczce zawieszonej na drzewie. W dole poniżej leży wieś Binczarowa. Potok Binczarówka płynie na wschód uchodząc do Białej.

Droga betonowa schodzi do wsi. Szlak biegnie dalej prosto, kierując się w las, pod strome wschodnie zbocze Chełmu. Teraz następuje strome podejście. Na odcinku 1 500 metrów do szczytu Jaworza droga pokonuje 240 metrów wysokości, z czego większość na samym początku odcinka.

W skarpie drogi przecinającej zbocze zakosami odsłaniają się, zapadające pod niewielkim kątem na północ, warstwy fliszu karpackiego – piaskowce drobnoławicowe i łupki. To tak zwane warstwy hieroglifowe, stanowiące podłoże dla młodszych gruboławicowych piaskowców magurskich tworzących zasadniczy trzon masywu Jaworza – a także Chełmu.

Wyżej droga staje się mniej stroma i zamienia w ścieżkę biegnącą przez gęsty las aż do niewielkiej polanki na szczycie Jaworza, gdzie stoi metalowa wieża widokowa.

Całą wysoką grań pasma Jaworza pokrył las i pomimo doskonałego położenia niemożliwa była przez długie lata obserwacja otaczających Jaworze gór, przez co biegnący tędy szlak turystyczny stał się mało atrakcyjny.

Dlatego gmina Grybów postawiła metalową wieżę widokową, której taras wznosi się ponad czubki buków i jodeł. Zmontowaną w całości konstrukcję dostarczył na szczyt Jaworza potężny śmigłowiec.

Panorama, jaką zobaczyć można z tarasu, jest wyjątkowa. Na północy rozwija się szeroka przestrzeń kotliny Grybowa otoczonej ramionami Gór Grybowskich. Od zachodu, na przedłużeniu leśnego masywu Jaworza i Postawnego, widać dalekie kopki Rosochatki i Jodłowej Góry wiszące nad rozściełającym się daleko Pogórzem Rożnowskim.

Grybów leży za długim grzbietem pomiędzy doliną Pławianki a doliną Białej ciągnącym się od Modynianki – którym prowadziła trasa wycieczki. Za Modynianką, po drugiej stronie doliny Białej, swoje strome czoło wznosi Chełm, a horyzont od strony wschodniej kotliny zamyka masyw Maślanej Góry.

Na wschodzie i południu ciemnymi falami ciągną się kolejne pasma Beskidu Niskiego z wysokim wałem Pasma Jaworzyny zamykającym horyzont. Na południowym zachodzie, w dalekiej perspektywie, widać grzbiet Pasma Radziejowej, a przy dobrej pogodzie czubki Tatr.

Na zachodzie ponad Kotliną Sądecką wznoszą się na horyzoncie kopuły Beskidu Wyspowego z masywem tamtejszego Chełmu na pierwszym planie.
Wieża widokowa na Jaworzu stała się popularnym celem zbiorowych i indywidualnych wycieczek o każdej porze roku. U jej stóp znajduje się płyta kamienna przypominająca wędrówkę Karola Wojtyły szlakami Beskidu Niskiego i pamiętne słowa Ojca Świętego „Pilnujcie tych szlaków”.
Przy wieży znajduje się rozdroże szlaków. Szlak zielony prowadzi do Grybowa grzbietem Modynianki. Szlak niebieski prowadzi na zachód przez Postawne do Ptaszkowej i dalej przez Rosochatkę i Jodłową Górę do Nowego Sącza – oraz na południe przecinając pasma Beskidu Niskiego do Kamiannej i do Krynicy-Zdroju (Kopciowa).

Opcje powrotu do Grybowa to: wędrówka jeszcze raz szlakiem zielonym (2 godziny), przejście grzbietem Jaworza przez Postawne do Ptaszkowej (ponad 1 godzina) i powrót do Grybowa pociągiem lub autobusem. Możliwe jest również zejście szlakiem zielonym do drogi betonowej nad Binczarową i zejście do Binczarowej, gdzie po obejrzeniu tamtejszej cerkwi wrócić można do Grybowa autobusem z Binczarowej lub Florynki.